De VOCsite : gegevens VOC-schip Merestein (1693)

Schepen

Merestein (1693)
(ook Meresteijn, Meerestein en Meeresteijn)

Kenmerken

Naamgeving	Kasteel Merestein bij Heemskerk werd in de 14e eeuw en mogelijk zelfs in de 13e eeuw gebouwd. In 1573 werd het verwoest maar weer opgebouwd. In 1690 kocht Jacob Boreel (1630-1697) het kasteel, liet het afbreken en een nieuwe buitenplaats bouwen. Jacob Boreel was in vier jaren (1691, 1693, 1695 en 1697) burgemeester van Amsterdam. Ook in het bouwjaar van het schip Merestein. Zijn grootvader Jacob Boreel (1552-1636) was mede-oprichter van de VOC en ook daarna had de familie Boreel veel te maken met de VOC.
Scheepstype	pinas
Bouw	gebouwd in 1693 voor de Kamer van Amsterdam op de VOC-werf in Amsterdam
Gebruik	in gebruik bij de VOC vanaf 1693 tot 03/04/1702 (vergaan, Saldanha Baai, Jutten Eiland)
Lengte	145 voet
Breedte	36 voet 8,5 duim
Holte	15 voet 5,25 duim
Laadvermogen	826 ton
Bemanning	200-250 koppen

Beschrijving

Op 17 december 1699 vertrok de 'Meresteijn' uit Batavia voor de retourreis naar patria.
Op de uitreis op 3 april 1702 bij het binnenvaren van de Salhandra Baai bij het rotsachtige eiland Jutten Eiland bij Kaap de Goede Hoop aan de grond gelopen op een plaats waar het geheel onbeschut ten prooi viel aan de woede van de zee. 's Nachts brak het schip in tweeen en slechts 99 opvarenden slaagden erin aan wal te komen. Na de ramp moest, m.b.v. de eerste stuurman van de 'Meresteijn', de 'Wezel' trachten de laatste bewegingen van het ongelukkige schip te reconstrueren.

De ramp

Details van het vergaan

Vergaan:	03/04/1702, op de route Texel - Indië
Ligging:	Zuid-Afrika; Saldanhabaai, Jutteneiland
Lading	16 kisten muntgeld
Toedracht	Op de uitreis op 3-4-1702 op in de Salhandra Baai bij het rotsachtige eiland Jutten Eiland bij Kaap de Goede Hoop aan de grond gelopen op een plaats waar het geheel onbeschut ten prooi viel aan de woede van de zee. 's Nachts brak het schip in tweeen en slechts 99 opvarenden slaagden erin aan wal te komen. Na de ramp moest, m.b.v. de eerste stuurman van de 'Meresteijn', de 'Wezel' trachten de laatste bewegingen van het ongelukkige schip te reconstrueren.
Berging	Poging in 1728 door John Lethbridge zonder veel resultaat. Verdere berging na 1970 en verkoop waardevolle voorwerpen in Londen.

Reizen

Reisgegevens

vertrek op	van	naar	aankomst op	kamer	schipper
07/01/1694	Texel	Batavia	13/09/1694	Amsterdam	Willem de Vlaming
Bij vertrek met bestemming Batavia bestond de kerstvloot uit de schepen Berkel, Handboog, Drie Kronen, Merestein, Roskam, Schulp en Spare.
over: • Kaap de Goede Hoop; aankomst 07/06/1694, vertrek 07/07/1694
02/12/1694	Batavia	Texel	23/08/1695	Enkhuizen	Willem Hesselsz. de Vlaming
Bij vertrek met bestemming Patria bestond de retourvloot, die onder commando stond van Reijnier de Vos, uit de schepen Krab, Drie Kronen, Merestein, Waddinxveen, Lands Welvaren en Koning William.
over: • Kaap de Goede Hoop; aankomst 27/02/1695, vertrek 18/04/1695
20/07/1696	Texel	Batavia	17/09/1697	Enkhuizen	Willem van Texel
over: • Kaap de Goede Hoop; aankomst 23/04/1697, vertrek 17/06/1697
30/11/1697	Batavia	Goeree	28/06/1698	Rotterdam	Albert Bichon
over: • Kaap de Goede Hoop; aankomst 17/02/1698, vertrek 13/03/1698
15/04/1699	Goeree	Batavia	29/10/1699	Rotterdam	Thomas van Willigen
over: • Kaap de Goede Hoop; aankomst 03/08/1699, vertrek 30/08/1699
17/12/1699	Batavia	Texel	04/08/1700	Amsterdam	Dirk Bent
over: • Kaap de Goede Hoop; aankomst 31/03/1700, vertrek 29/04/1700
04/10/1701	Texel	(Batavia)	03/04/1702	Amsterdam	Jan Subbing

Bronnen

• Dagh-Register Batavia 1694, [s.a.]. Daghregister van ‘t Casteel Batavia van het jaar 1694 : verkorte inhoud in pdf-bestand. - [s.l.]: Arsip National Republik Indonesia, [s.a.]. [nl]
• Dagh-Register Batavia 1699, [s.a.]. Daghregister van ‘t Casteel Batavia van het jaar 1699 : verkorte inhoud in pdf-bestand. - [s.l.]: Arsip National Republik Indonesia, [s.a.]. [nl]
• Dam, Pieter van, 1927. Beschrijvinge van de Oostindische Compagnie, Eerste boek, deel I. - 's-Gravenhage: Martinus Nijhoff, 1927. - 772 p., [nl]
• NA-1.11.01.01-551, [s.a]. Lijst van alle zoodanige Schepen in soorten als bij de Generale Oostindische Compagnie zijn gemaekt oft gekocht als gehuurt alsmede waer oft de zelfde zijn agter gebleven ofte verongelukt als genoomen en verbrand, vermist of afgelegt. - [s.a]. - 228 folio's, [nl] - Nationaal Archief, 1.11.01.01 inv.nr. 551 Aanwinsten eerste afd. 1891, 19E
• RGP-GS166, 1979. Dutch-Asiatic Shipping in the 17th and 18th centuries, Volume II, Outward-bound voyages from the Netherlands to Asia and the Cape (1595-1794). - Den Haag: Martinus Nijhoff, 1979. - 765 p., [en] - ISBN 90-247-2270-5
• RGP-GS167, 1979. Dutch-Asiatic Shipping in the 17th and 18th centuries, Volume III, Homeward-bound voyages from Asia and the Cape to the Netherlands (1597-1795). - Den Haag: Martinus Nijhoff, 1979. - 626 p., [en] - 90-247-2282-9