Aemilia (1631)
(ook Emilia, Emelia en Amelia)
Kenmerken
Kenmerken
| Scheepstype | spiegelretourschip |
| Bouw | gebouwd in 1631 voor de Kamer van Zeeland op een werf in Middelburg |
| Gebruik | in gebruik bij de VOC vanaf 1632 tot 23/07/1639 (vergaan, Tancoya, Taiwan) |
| Laadvermogen | 300 last (600 ton) |
| Bemanning | 300 koppen |
| Bewapening | 28 stuks geschut |
Beschrijving
Beschrijving
De Aemilia (ook Amelia) is op 23 juli 1639 ten zuiden van Tancoya ten gevolge van een navigatiefout vergaan.
De ramp
Details van het vergaan
| Vergaan: | 23 juli 1639, op de route Ternate - Pescadores |
| Ligging: | Gouden Leeuwseiland (22°38'4X'' NB, 120°15'0X'' OL) |
| Lading | Peper |
| Toedracht | De Aemilia is ten gevolge van een navigatiefout vergaan. Het Gouden Leeuwseiland werd aangezien voor het Zuidoostereiland van de Pescadores en de berg van Tancoya voor de 'Tafel'. In de Generale Missiven aan de Heren XVII wordt de ramp als volgt beschreven: Den 21en d.o daeraenvolgende sijn in 't gesichte van Formosa vervallen ende de Galiasse in de Piscadoris salvo ten ancker is gecomen, maer 't schoone retourschip Aemelia seer schandelijck door de capritie ende verwaende eensinnigheyt van den commandeur Lambert Jeroensen verseylt ende op Tanckoya gesneuvelt, maeckende hij, commandeur, gissingh 't Goude Leeuws- het Zuyder Eylandt ende Tancoya de Taffel in Pehouw te wesen, onaengesien de Galiasse bijstack ende sijn stierluyden gewaerschouwt wierde, boomen (die in de Piscadoris niet te vinden sijn) op 't eylant sagen, wesende soo vermeten, ten aensien daer ervaren is, gelijck de rapporten dicteeren, dat 't loot niet wilde gebruyckt hebben, twelck nochtans in dat vaerwater den weghwijser is, seylende alsoo met open halsen [= voor de wind zeilen] nae een leger [lees: lager wal] alwaer, door storm d'anckers ende touwen gebroocken, tusschen den 21 ende 22en d.o july des nachts ... vergaen ende gedestrueert is, sijnde 't schut tot 28 stucken ende van 1000 picols peper 538 picols 80 catty geberght; alles voorts, uytgesondert cleenigheden ... verloren. |
| Berging | De lading, waaronder peper, en het geschut zijn direct geborgen. Op 25 juli 1639 bereikt het bericht van de stranding Fort Zeelandia. Daarop wordt op 29 augustus de jonk Middelburg naar de plaats van de ramp gestuurd om de gedroogde peper en zoveel mogelijk van de geborgen goederen op te halen. Het jacht Klein Bredam wordt daarna naar de Aemilia gestuurd om de rest van de geborgen goederen te halen. Op 21 september komt de Klein Bredam weer terug met de goederen. Het jacht Lisse is op 19 oktober 1639 naar het wrak van de Aemilia vertrokken vanaf Fort Zeelandia om het geborgen geschut, alle 28 stuks, groot en klein, op te halen. Op 25 oktober keerde de Lisse met het geschut terug in Tayouan. |
Reizen
Reisgegevens
| vertrek op | van | naar | aankomst op | kamer | schipper | |
 |
03/03/1632 | Wielingen | Batavia | 01/08/1632 | Zeeland | Gerrit van Hattem |
|
04/12/1632 | Batavia | Zeeland | 12/07/1633 | Zeeland | |
over:
|
||||||
|
27/12/1634 | Wielingen | Batavia | 20/07/1635 | Zeeland | Joost Salters |
|
20/01/1637 | Gamron (Perzië) | Wielingen | 17/08/1637 | Zeeland | Aris Cornelisz. Grow |
over:
|
||||||
|
12/04/1638 | Wielingen | Batavia | 24/10/1638 | Amsterdam | Joost Salters |
over:
|
||||||
|
09/11/1638 | Batavia | Batavia | 29/01/1639 | ||
| De Aemilia was via Straat Malacca op weg naar India maar moest onverrichter zake terugkeren vanwege maar liefst 26 doden en vele zieken. | ||||||
|
08/03/1639 | Batavia | Ternaten | |||
over:
|
||||||
| De gouverneur van Ternaten, Joan van Brouchon (Johan van Broekom), moest de Aemilia samen met de Galiasse eind april naar Pehu (Pescadores) zenden onder commando van Lambert Jeroensz. Bij Cabo de Spiritus Sanctus moesten beide schepen 'kruisen op 't Spaens secours van Nova Spagna na Manilha'. | ||||||
|
Ternaten | (Pescadores) | 23/07/1639  |
|||
Bronnen
Bronnen
• NA-1.11.01.01-551, [s.a]. Lijst van alle zoodanige Schepen in soorten als bij de Generale Oostindische Compagnie
zijn gemaekt oft gekocht als gehuurt alsmede waer oft de zelfde zijn agter gebleven ofte verongelukt als genoomen en verbrand, vermist of afgelegt. - [s.a]. - 228 folio's, [nl] - Nationaal Archief, 1.11.01.01 inv.nr. 551 Aanwinsten eerste afd. 1891, 19E
• RGP-GS166, 1979. Dutch-Asiatic Shipping in the 17th and 18th centuries, Volume II, Outward-bound voyages from the Netherlands to Asia and the Cape (1595-1794). - Den Haag: Martinus Nijhoff, 1979. - 765 p., [en] - ISBN 90-247-2270-5
• RGP-GS167, 1979. Dutch-Asiatic Shipping in the 17th and 18th centuries, Volume III, Homeward-bound voyages from Asia and the Cape to the Netherlands (1597-1795). - Den Haag: Martinus Nijhoff, 1979. - 626 p., [en] - 90-247-2282-9
• RGP-GS195, 1986. Dagregisters van het kasteel Zeelandia, Taiwan, 1629-1662; deel 1: 1629-1641. - Den Haag: Martinus Nijhoff, 1986. - 548 p., [nl] - ISBN 90-689-00-595