De VOCsite : gegevens VOC-schip Arnhem (1654)

Schepen

Arnhem (1654)
(ook Aernhem)

Kenmerken

Scheepstype	spiegelretourschip
Bouw	gebouwd in 1654 voor de Kamer van Amsterdam op de VOC-werf in Amsterdam
Gebruik	in gebruik bij de VOC vanaf 1654 tot 12/02/1662 (vergaan, Brandon, bij Mauritius)
Laadvermogen	500 last (1000 ton)

Beschrijving

De vloot van zeven schepen, bestaande uit de Wapen van Holland, de Prins Willem, de Vogel Phoenix, Arnhem, Maarsseveen, Prinses Royal en de Gekroonde Leeuw, is op 11 februari door een zware storm uit elkaar geraakt. Drie schepen van die vloot (de Wapen van Holland, de Gekroonde Leeuw en de Prins Willem) vergingen diezelfde dag. Van deze schepen en hun bemanning is niets meer vernomen. De volgende dag, 12 februari 1662, is de Arnhem vergaan bij St. Brandon (Cargados Carajos ondiepten), een groep atollen en riffen ca 240 mijl ten NO van Mauritius. Ongeveer 86 man weten Mauritius te bereiken.

De ramp

Details van het vergaan

Vergaan:	12/02/1662, op de route Batavia - Patria
Ligging:	St. Brandon, Cargadosondiepten
Lading	Porselein, kostbare stenen.
Toedracht	De vloot van zeven schepen, bestaande uit de Wapen van Holland, de Prins Willem, de Vogel Phoenix, Arnhem, Maarsseveen, Prinses Royal en de Gekroonde Leeuw, is op 11 februari door een zware storm uit elkaar geraakt. Drie schepen van die vloot (de Wapen van Holland, de Gekroonde Leeuw en de Prins Willem) vergingen diezelfde dag. Van deze schepen en hun bemanning is niets meer vernomen. De volgende dag, 12 februari 1662, is de Arnhem vergaan bij St. Brandon (Cargados Carajos ondiepten), een groep atollen en riffen ca 120 mijl ten NO van Mauritius. 12 Man hebben zich met de sloep gered en zijn gauw van de Arnhem weggeroeid om te voorkomen dat meer mannen in de sloep (waar meer mannen in zouden kunnen) zouden stappen. Van de sloep en zijn bemanning is niets meer vernomen. Van de 108 mannen die zich met de boot in veiligheid wisten te brengen, zijn er 9 gestorven en 13 man die zwak waren of die door gekte vanwege de ontberingen een gevaar vormden voor de overigen, levend overboord gezet. Dus 86 overlevenden bereikten op 20 februari Mauritius met de boot. Dertien man vertrokken op 28 februari met de boot naar Madagaskar; 20 man vertrokken op 31 mei met het Engelse schip Truroe naar Kaap de Goede Hoop; de overigen blijven op Mauritius en werden later opgepikt.
Berging	Geen berging bekend.

Reizen

Reisgegevens

vertrek op	van	naar	aankomst op	kamer	schipper
10/06/1655	Vlie	Batavia	08/02/1656	Amsterdam	Magnus Hendriksz.
over: • Kaap de Goede Hoop; aankomst 21/10/1655, vertrek 06/11/1655
	Siam	Deshima	22/08/1656
Samen met de Cabo Jasques in slecht weer geraakt.
17/10/1656	Deshima	Batavia
03/02/1657	Batavia	Vlie	29/07/1658	Amsterdam	Michiel Jacobsz. van Bergen
over: • Kaap de Goede Hoop; aankomst 21/12/1657
22/10/1658	Vlie	Batavia	08/07/1659	Amsterdam	Jan Timonsz.
over: • Kaap de Goede Hoop; aankomst 16/03/1659, vertrek 30/03/1659
Met aan boord soldaten die de volgende dag aan land kwamen.
18/12/1659	Batavia	Vlie	18/07/1660	Enkhuizen	Rens Jansz.
Bij vertrek met bestemming Patria bestond de retourvloot uit de schepen Arnhem, Dordrecht, Wapen van Holland, Slot van Honingen, Parel, Prinses Royaal, Westfriesland, Prins Willem en Zeepaard.
over: • Kaap de Goede Hoop; aankomst 02/03/1660, vertrek 20/03/1660
07/02/1661	Texel	Batavia	12/09/1661	Amsterdam	Rens Jansz. / Dirk Gerritsz. v
over: • Kaap de Goede Hoop; aankomst 16/06/1661, vertrek 06/07/1661
Schipper Rens Jansz. is tijdens de reis overleden; hij werd opgevolgd door Dirk Gerritsz. van Norden
23/12/1661	Batavia	(VERGAAN)	12/02/1662	Amsterdam	Pieter Anthonisz.
Bij vertrek met bestemming Patria bestond de retourvloot, die onder commando stond van Arnold de Vlaming van Oudshoorn, uit de schepen Arnhem, Wapen van Holland, Gekroonde Leeuw, Maarsseveen, Maarsseveen, Phoenix, Prinses Royaal en Prins Willem.

Bronnen

• Lohanda, Mona, en Hendrik E. Niemeijer, 2013. Marginalia to the Daily Journals of Batavia Castle (1659-1799) : A digitized contemporary chronological entry to archives of the Dutch East India Company (VOC). - Jakarta: Arsip National Republik Indonesia / The Corts Foundation, 2013. [nl]
• NA-1.11.01.01-551, [s.a]. Lijst van alle zoodanige Schepen in soorten als bij de Generale Oostindische Compagnie zijn gemaekt oft gekocht als gehuurt alsmede waer oft de zelfde zijn agter gebleven ofte verongelukt als genoomen en verbrand, vermist of afgelegt. - [s.a]. - 228 folio's, [nl] - Nationaal Archief, 1.11.01.01 inv.nr. 551 Aanwinsten eerste afd. 1891, 19E
• RGP-GS166, 1979. Dutch-Asiatic Shipping in the 17th and 18th centuries, Volume II, Outward-bound voyages from the Netherlands to Asia and the Cape (1595-1794). - Den Haag: Martinus Nijhoff, 1979. - 765 p., [en] - ISBN 90-247-2270-5
• RGP-GS167, 1979. Dutch-Asiatic Shipping in the 17th and 18th centuries, Volume III, Homeward-bound voyages from Asia and the Cape to the Netherlands (1597-1795). - Den Haag: Martinus Nijhoff, 1979. - 626 p., [en] - 90-247-2282-9
• Stokram, A., 1993. Korte beschryvinge van de ongeluckige weer-om-reys van het schip Aernhem. - Amsterdam: Terra Incognita, 1993. - 72 p., [nl] - ISBN 90-73853-02-8
• Viallé, Cynthia, en Leonard Blussé, 2005. The Deshima dagregisters : their original tables of contents : Vol. XII 1650-1660. - Leiden: Institute for the History of European Expansion, 2005. - 481 p., [en]